Ebru Karaca: Balat

BALAT

10 Mart 2012

İstanbul'un fethinden sonra ilk olarak Makedonya'dan gelen yüz kadar yoksul Yahudi ailesi burada yaşamaya başlar. Padişah II. Beyazıd ticareti canlandırmak amacıyla, İspanya ve Portekiz'den kovulan Yahudiler'e İstanbul'un kapılarını açar. Günümüzde ise, sinagogların yanında yaşayan birkaç aileden başka Yahudi kalmaz ve Balat göçler sonucunda tamamen değişir.

Aya Dimitri kilisesi, Panaya Balino kilisesi, Surp Hıreşdagabet Ermeni kilisesi, Ahrida sinagogu, Aya Strati kilisesi, Çana sinagogu ve Balat Yanbol sinagogu... Tüm bu kilise ve sinagogların ya duvarlarını görebildik ya da sadece kapılarını. Hepsi kapalıydı. Kapılarında bir aralık bularak içeri bakmaya çalıştım ama merakımı gideremedim. Açık olduğu zamanlarda yeniden görebilmeyi ümit ediyorum. Özellikle Aya Dimitri kilisesinin bahçesi yeşil ve ferahmış, sevgiliminde içerisindeki ayazmayı (İlyas Peygamber ayazması) anlatması ile daha çok merak ettim. Surp Hıreşdagabet Ermeni kilisesinin her sene Eylül ayının ikinci haftasonu yapılan geleneksel ayinine bir gün katılırız belki neden olmasın?

Ya da Ahrida Sinagogunda 22 Aralık'ta yapılan Hanuka Bayramına bir gün katılabiliriz.

Ferruh Kethüda Camii, Hacı İsa Camii ve Tahta Minare Camii...Balat'ta bulunan camilerdir. Ferruh Ketküda caminin duvarlarında Tekfur sarayının çinileri kullanılmıştır, gerçekten görülmeye değer.

Furtuna Marmara yazan gemi resmi bir apartmanın üzerinde kabartma olarak yer alıyor ve İspanya'dan gemilerle gelen Sefarad Yahudileri'ni simgeliyor.

Balat'ta bir adamcağızın yanında getirdiği yiyeceklerle beslediği ördekler çok sevimliydi. Eşinin her gün yiyecek gönderdiğini öğrendiğimiz bu adamcağızı ördekler görür görmez tanıdı ve heyecanlandı. Ördeklerin isimlerinin Kıtkıt olduğunu öğrendiğimizde yüzümüzde bir gülümseme belirdi...Ördekleri besleyen bu adamcağız son derece insancıldı aynı zamanda.

Merkez Şekercisi, gezimizin son durağıydı ve benimde sabırsızlandığım bir durak. Dükkan sahibi gerçek bir Balat'lı olarak bize geçmiş ve günümüz Balat'ından bahsetti. Tatlı, çay, dükkandaki renkli şekerler arasında ki bu kısa sohbet soğuk kış gezimizin son hatırası oldular.

Evimize giderken yorulduğumuza değdiğini biliyorduk. Bir sonraki gezimiz Fener.

Sevgilimle Balat gezimizden kareler...